بله، ارزیابی آن ها هم مثبت بود. خرید سرویس کاهش پینگ همه از این روند مثبت بود. اما میزان اطمینان قاعدتا متفاوت بود. اینکه در داخل بعضیهای نگران بودند که قیمت ارز و سهام بورس در داخل ایران مشاهده میکردید، در خارج به همین روال بود. این ارزیابیها هم در داخل و خارج متفاوت بود. اما سرجمع حس عمومی این بود که ما به توافق میرسیم. اگرچه من خیلی مطمئن بودم، اما خب گروهی هم تردید داشتند. به هر حال برداشت عمومی مثبت بود.
منظورم طرف مقابل است، یعنی با قیمت واقعی جلو آمدند؟
بله، برداشت آنها خرید سرویس کاهش پینگ بود. اگر منفی بود که نمی آمدند. چند ماه قبل از اجرای برجام در مجمع صاحبان صنایع بزرگ فرانسه صحبت کردم. آنها استقبال فوق العادهای از سرمایه گذاری در ایران داشتند. اگر برداشت شان منفی بود که نمیآمدند. وقتی برای نمایشگاه هوایی پاریس رفتم، به محض اینکه از هواپیما پیدا شدم، قبل از اینکه به هتل بروم به نمایشگاه هوایی پاریس رفتم و اولین ملاقاتم هم با روسایی ایرباس بود. رییس ایرباس علاقه مند به ملاقات مستقیم بود. این بود که این مذاکرات به نتیجه رسید. البته احتیاط های قانونی هم انجام میدادند که این موضوع خبری نشود و در حد مذاکرات غیر رسمی و تعهدآور بماند. ما هم متقابلا میگفتیم که این مذاکرات تعهدآور نیست و زمانی که به نتیجه برسیم تعهد آور میشود. در مجموع طرفین ارزیابی مثبتی داشتند. در غیر اینصورت وقت خود را تلف نمیکردند.
به نظر شما چرا خرید این ایرباس ها اینقدر مورد توجه مردم قرار گرفت و مردم به شدت خبر این خریدها در شبکههای اجتماعی و سایتهای خبری دنبال میکردند؟
من فکر میکنم خرید هواپیما به بحث غرور ملی تبدیل شده بود؛ به دلیل عقب ماندگی صنعت هوایی کشور در مقایسه با کشورهای همسایه یک نوع احساس خرید سرویس کاهش پینگ داشت. اینکه یکی بیاید این صنعت را نوسازی کند، قطعا از نظر مردم جذابیت داشت.
البته همزمان بحث آزادسازی قیمت بلیت هم بود که واکنش منفی داشت اما با این خریدها به سرعت به حاشبه رفت. سئوال من این است چرا ایرباس را انتخاب کردید؟ آیا دلیل سفر شما از نمایگاه پاریس عامل مذاکره با ایرباس شد یا اینکه پالس مثبتی از بوییئنگ دریافت نکرده بودید؟
قطعا آمادگی ایرباس برای مذاکره در مقابل بوییئنگ بیشتر بود؛ ضمن اینکه مدیران بوئینگ هم رفت و آمد میکردند. اما اروپاییها آمادگی خرید سرویس کاهش پینگ . از این جهت تکنولوژی که این دو شرکت همطراز هستند، لذا برای ما مهم بود که اولین جایی که حاضر باشد با ریسک و منابع مالی خود تامین مالی این هواپیماها را انجام بدهد ما هم استقبال میکنیم.